TESVİYE İŞLEMİ SUYUN VE ZAMANIN VERİMLİ KULLANIMINI SAĞLADIĞI GİBİ AYNI ZAMANDA TOPRAĞINDA SUYLA BERABER KAYIP GİTMESİNE ENGEL OLUR. TESVİYE TARLA SULAMASINDA VERİMİ ARTTIRMAK İÇİN OLMAZSA OLMAZLARDANDIR. İYİ BİR TESVİYE EDİLMİŞ ARAZİDE SULAMAYLA İLGİLİ GERİYE KALAN BELLİ BAŞLI SORULAR ŞUNLARDIR:
SULU TARIMDA TOPRAK İŞLEME NASIL OMLMALIDIR?
Sulu tarım yapılan arazilerde ekim nöbeti (münavebe) uygulanarak her yıl ekim yapılır. Bu arazileri işlerken tesviyeyi bozmamaya özen gösterilir. Bunun için toprağı, tek taraflı işleyen aletlerden döner kulaklı pulluk, graham pulluğu gibi ölü karık bırakmayan aletler kullanılır. Bunlarla yapılan sürümden sonra ikinci sürümde diskaro kullanılır. Küçük tesviye bozuklukları da giderecek alet geçirilerek, ekim yapılır. Toprağın alt katlarında varsa sert tabakanın kırılması, bütün işlemlerden önce toprağın kuru olduğu bir dönemde dip kazan çekilerek yapılır.
TAV SUYU NEDİR?
Bazı hallerde ekim zamanı toprakta, tohumun çimlenip çıkmasına yetecek seviyede nem bulunmayabilir.
Bu gibi durumlarda tohumu ektikten sonra sulama yapılabildiği gibi, tohumu ekmeden sulama yapılıp toprak ekim tavına geldiği zaman ekim yapılır ki buna Tav Suyu denir. Bu şekilde yapılan sulama daha ziyade kaymak tabakası bağlayan topraklarda uygulanır. Kaymak tabakası bağlayan topraklarda ekimden sonra sulama yapıldığı takdirde, toprak kaymak bağlar, tohumun çıkması güçleşir hatta çıkmadığı bile olur. Böyle yerlerde ekim öncesi tav suyu uygulanır.
SULU TARIMDA KULLANILAN ALET VE EKİPMANLAR NELERDİR?
1. Lister Çapası (Pulluğu):
Karık sulama yönteminin uygulanacağı tarlalarda sulama kanallarını açmada kullanılır. Ayrıca çapa bitkilerinde ot mücadelesinde, çapaları sıra aralarına göre ayarlamada da kullanılır.
2. Border Disk (Sedde Aleti):
Tava sulama yönteminin uygulanacağı tarlalarda sulamada borderlerin yapımında kullanılır. Yapılacak seddenin genişliğine göre diskler arasındaki mesafe ayarlanabilir.
3. Kanal Pulluğu:
Büyük, küçük olmak üzere muhtelif tipleri vardır. Büyükleri ile daha çok tersiyer, küçükleri ile de tarla başı kanalları açılır.
4. Çizel Pulluğu:
Tarla tesviyesini bozmadan çizi metodu sulamada, çizilerin açılmasında kullanılır. Derin sürüm aletidir. Sert ve geçirimsiz tabakaları kırarak, toprak içindeki su hareketinin düzenlenmesini ve köklerin derine inmesini sağlar.
5. Sabsyoyler:
Bazı iklim ve toprak şartlarında her yıl sürülüp işlenen toprak katının hemen altında 15-20 cm. ye kadar varan su geçirmez sert bir tabaka oluşur. Bu tabaka bitki köklerinin serbestçe gelişmesine, yağmur ve kar sularının alt katlara süzülmesine engel olur. Dolayısıyla yüzey akışları artırır ve erozyona neden olur.
Çizel her yıl, sabsoyler 5 yılda bir kullanılmalıdır.
SULAMA YAPILACAK ALANLARDA, TARLANIN SULAMAYA HAZIRLANMASINDA YAPILACAK İŞLEMLER NELERDİR?
1 . Toprak ölü karık bırakmayan sürüm aletleri ile sürülmelidir. Bunlar döner kulaklı pulluk ve graham pulluğudur. Bu aletlerle yapılan işleme tekleme denir.
2. Diskaro, çizel, kazayağı gibi aletlerle ikinci işlem yapılır ki buna ikileme denir.
3. Tesviye edilmiş tarla zaman zaman hafif tesviye aletleri ile tesviye edilerek, tesviyenin devamlılığı sağlanmalıdır.
4. Ekim mibzer ile yapılmalıdır.
5. Ekimi yapılan bitki tahıl, yonca gibi sık ekilen bitki ise ve yüzey sulama uygulanacaksa, ekimden hemen sonra, sedde aletiyle ve uygun aralıklarla seddeler çekilmelidir.
6. Seddeleri çekilmiş araziye tavlarına uygun akış uzunluğu verilerek, kanal pulluğu ile tarla içi kanalları açılmalıdır.
7. Mısır, ayçiçeği, pamuk gibi sıra arası geniş bitkiler ekilmiş ise, bitkiler 15-20 cm. boylandıktan sonra lister çapası ile hem ilk çapası yapılmalı, hem de sulama karıkları açılmalıdır.
8. Lister çapası geçirilen arazi, karıklara uygun akış uzunluğu verilerek, kanal pulluğu ile tarla içi sulama kanalları açılmalıdır.
SULAMADA KULLANILAN EKİPMANLAR NELERDİR?
Sulama yapılmadan önce sulamada kullanılacak ve hazır bulundurulması gereken ekipmanlar şunlardır.
1. Rutubet Kontrol Çubuğu
Sulama suyunun işleme derinliğini tespit etmek için kullanılır.
2. Sifonlar
Aliminyum ve sert plastikten yapılmış eğri borulardır.
Sulama kanallarından su almada ve suyu uzun tava ve karıklara vermede kullanılır.
3. Tüpler
Bir tarafı kapaklı, çeşitli çapta saç veya çinkodan yapılmış borulardır. Suyu karıklara ve uzun tavalara vermede kullanılırlar. Sabit yerleştirilirler. Sulama esnasında kapakları açılarak su verilir. Sulama bitince kapatılır.
4. Muşamba Savaklar
Kanallarda suyun önünü kapatmada kullanılırlar. İhtiyaca göre büyüklükleri ayarlanarak ağaçlara muşamba çakılmak suretiyle yapılır.
5. Su Ölçme Savakları
Sulama suyunun miktarını ölçmede kullanılırlar. Sabit ve taşınabilir tipleri vardır.
İşte tüm bu toprak ve malzeme hazırlığı tamamlandıktan sonra, tarla sulamaya hazır demektir. Artık sulamaya geçebiliriz.
